Baş ve Boyun Kanserleri Hakkında

Kanser, insan bedenini oluşturan binlerce çeşit hücre tipinden birinden köken alan sınırsız büyüme durumudur. Bu tür büyümeler belli bir bölgede oluşmuşsa, buna tümör (ur) adı verilir. Sınırsız büyüme, bedendeki dengeleri bozan ve er geç, önlem alınamaz, tedavi edil(e)mezse yaşamsal işlevlerin etkileyrek ölümle sonuçlanacaktır.

Benim baş-boyun cerrahı olduğumu öğrenen pek çok hastam boyun tutlmaları, boyun ağrıları, boyun fıtığı vb. yakınmalarını dile getirmeye başlamışlardır. Oysa tıpta baş-boyun cerrahisi uzmanlığından kastedilen bambaşka bir alandır. Boyun, bir köprü, iskelet sisteminin başı taşıyan bölümü olduğu gibi çok önemli organları bulunuduran bir bölümdür. İşte bizim uğraş alanımız, bu çok değerli organlardır. Onlara örnek vermek gerekirse, guatr hastalığını yapan tiroid bezi, ses çıkarmamızı sağlayan gırtlak sayılabilir.

Baş ve boyun cerrahları olarak bizler, omurga sistemi hastalıklarıyla ilgilenmeyiz. Baş-boyun tanımı, tıbi olarak, beyini saran zar (dura -ki bu zar omurilik boyunca bele kadar iner) ile akciğerleri saran zar (plevra) arasındaki oluşumları tanımlar. Bu bölgede bizim çalışma alanımıza giren oluşumlar;

• yüz cildi,
• burun,
• ağız,
• tükürük bezleri,
• boğaz,
• yutak,
• dil,
• tiroid bezi,
• kemik yapılar ilk akla gelenler arasındadır.

Bedenimizde her bölgede kansere rastlanabilir. Baş ve boyun bölgesinden köken alanlara baş-boyun kanseri denir. Baş-boyun kanserleri, insanda görülen ve ölüme sebebiyet veren kanser türlerinin içinde en sık karşılaşılan 5. tür kanserdir.

Gırtlak kanserleri, tiroid kanserleri bu bölgede en sık görülen kanserler arasındadır. Yüz cildi kanserleri, tükürük bezi tümörleri, kısaca bu bölgedeki her doku türünün bir kanseri olabilir.

Bir kanser bulunduğu yere göre belirti verir. Grıtlak kanseri ses kısıklığına veya nefes darlığına yol açabilir. Tiroid kanseri, boyunda beliren bir şişlik, bir yumru olarak kendini gösterebilir. Ağızdaki bir yara, dudakta iyileşmeyen bir yara, yüz cildindeki kabuklu veya renkli bir büyüme, sinsi bir burun akıntısı bir kanser işaretçisi olabilir.

Bugün kanser gelişiminde altta yatan nedenlere dair kapsamlı bilgi sahibiyiz. Gırtlak kanseri gelişiminde sigara içiminin başrol oynadığı söylenebilir. Tiroid kanserlerinde radyasyonun önemli bir etkisi olduğu bilinmektedir; Çernobil felaketi sonrası Ukrayna ve Belarus’ta tiroid kanserleri sayısında önemli artışlar olmuştur. İnsan sağlığına, bedenine zararlı olduğu bilinen sigara gibi, yıkıcı etkilere sahip davranışlar veya uygulamalar kanser gelişimine yol açabilirler.